Поприлично е нејасно како Величко Димитров Керин повеќе познат под својот псевдоним Владо Черноземски e македонски револуционер кога се работи за ВМРО но е терорист од Бугарија за неговите активности поврзани за истата организација.
Историографијата не познава двоен стандард за фактите.
Но ајде од крајот кон почетокот.
Граѓаните и гостите во Марсеј на 9 октомври 1934 година го пречекаа југословенскиот крал Александар I Караѓорѓевиќ кој беше во официјална посета на Франција.
Во отворен автомобил во друштво на францускиот министер за надворешни работи Луј Барту и воениот херој генерал Жорж кралот ја поздравува насобраната толпа.
Автомобилот полека се движи по улицата Ла Канеберт придружуван од двајца полицајци на коњ.
Петстотини полицајци се вкупно ангажирани да го обезбедуваат настанот и гостинот.
Во 16 часот и 20 минути колоната влегува на плоштадот пред берзата.
Неочекувано витко но ниско човече успеа да се лизне меѓу двајца полицајци и извикувајќи на француски “Да живее кралот!” стигна до автомобилот и се качува на скалилото.
Потоа со молскавична брзина го вади пиштол кој го го вперува во кралот Александар и почнува да пука.
Владетелот на Кралството Југославија безмилосен противник на Бугарите е смртно ранет во срцето и црниот дроб.
Генералот Жорж кој седи спроти кралот се обидува да го спречи атентаторот но добива четири куршуми. Монархот издишува по неколку минути.
Еден од офицерите во колоната полковникот Пиолет го заузда својот исплашен коњ и со удари од сабја го приведе атентаторот на земја. Продолжува да пука убиен е еден од безбедносните агенти.
Полицијата констатирала неселективно пукање според францускиот разузнавач Анри Пози па еден од нивните куршуми го погодил министерот Барту во раката но и луѓе од публиката биле повредени.
Барту бил однесен во болница и опериран но неговото срце не можело да ја издржи операцијата.
Иако е ранет напаѓачот се обидува да се самоубие но е спречен. Полицијата успеала да го извлече од разгневената толпа и да го однесе во болница.
Во осум часот навечер напаѓачот починал од здобиените рани.
Во него пронашле чехословачки пасош со името Петер Келемен а на рамото – тетовиран череп и вкрстени коски и натпис “ВМРО 1924 – слобода или смрт”.
Убиството на кралот Александар брзо стана светска вест.
Сепак се чини дека овој напад не е неочекуван за светската јавност.
Еве што пишува американскиот писател Луис Адамик:
За целосно да се одговори на причините кои довеле до убиството на кралот Александар треба да се напише цела книга.
Го посетив секој агол од кралството Југославија на Александар и десет месеци бев под влијание на две агитации.
Една од нив беше мојата радост за неискажливо убавите региони на Словенија – Хрватска – Србија – Далмација – Босна – Херцеговина – Црна Гора и Македонија и сите населени со извонредно гостопримливи и дарежливи луѓе.
Другата возбуда беше онаа на тагата поради страшната политичка агонија и ужасните економски и социјални услови кои се судбината на овој прекрасен народ.
Запознав жени и мажи кои беа мачени во кралските затвори во Белград – Загреб – Нови Сад – Скопје – Љубљана и Сараево.
Во кралските маченички одаи запознав Хрвати чии пазуви беа запалени од врел јаглен.
Во маларичните села во Македонија набројав многу политички прогонети кои полека умираат осудени од кралските дворови …
Немаше слобода на печат и собирање. Книгите се одземени.
Писателите и новинарите кои се дрзнаа да ја напишат вистината за режимот во Белград беа затворени во затворите на маларичните села во Македонија.
Сега деветнаесет месеци откако го видов кралот Александар тој е убиен од куршум.
И додека го пишувам ова не знам кој е убиецот но сепак верувам дека во секоја прилика се смета себеси за патриот и неговиот чин е чин на патриотизам.
Во него беше агонијата на неговите сонародници од Југославија која повеќе не можеше да ја поднесе и која го натера да го убие кралот обвинувајќи го и сосема со право за повеќето зла што ги нанел не само на Хрватска туку и на другите делови од држава.
Енергијата на прстот што го влечеше чкрапалото на револверот кога пукаше беше овозможена од оваа агонија.
Еден ден подоцна во Париз беа заробени членовите на хрватската организација “Усташи” [ од хрватскиот јазик “Востаник” ] Иван Раих и Звонимир Поспишил.
На 15 октомври друг усташ – Мио Крал – паднал во рацете на полицијата. Тој брзо “пропеал”. Излегува дека тој бил во напаѓачкиот пар заедно со терористот.
Имено во случај на неуспех вториот пар – Раих и Поспишил – требаше да се активираат за да го елиминираат кралот во Париз.
Организирана е ексхумација на телото на напаѓачот бидејќи во метежот француската полиција не успеала да земе отпечатоци од прсти.
Бугарската полиција на 16 октомври го потврди идентитетот на сторителот на обидот – се работи за членот на бугарската ВМРО Владо Черноземски познат и како Владо Шоферот [ прекар по една од неговите две професии – шофер и часовничар ].
Но кој навистина беше човекот што го повлече чкрапалото и смртно го рани југословенскиот крал?
Владо Черноземски е псевдонимот на Величко Димитров Керин роден во село Каменица – Пештерска маало – денешна Велинградска област во 1897 година.
Лозата на татко му е од Разлошките села а оттаму е коренот и на лозата на мајка му.
Учел до 4-то одделение и го завршил воениот рок во Пловдив а отпуштен е во 1919 година. Има две верзии за неговиот прекар. Едната е дека станал возач во касарната и дека како таков работел во тутунски магацин.
Се оженил во 1920 година а во 1923 година му се родило единственото дете – ќерката Латинка. Уште пред раѓањето на детето се разведува.
Во 1925 година тој повторно се оженил.
Влегува во ВМРО во 1922 година и брзо истакнувајќи се по целосниот недостаток на страв и фанатична посветеност на каузата на организацијата.
Повеќепати влегувал во поробена Македонија со чети и ладнокрвно и храбро се борел со српската војска и жандармерија.
Тој е одличен стрелец. Немилосрден кон надворешните непријатели на организацијата тој е исто толку безмилосен кон нејзините внатрешни.
Во 1924 година по наредба на Иван Михаилов, го убил заменикот Димо Хаџи Димов па бил фатен и осуден на смрт но успеал да побегне од затвор.
Во 1927 година на раководителите на ВМРО им предложил да извршат самоубиствен бомбашки напад во зградата на Друштвото на народите во Женева за да привлече внимание за судбината на Бугарите во Македонија но неговиот план не бил одобрен.
Во декември 1930 година повторно по наредба на Ванчо Михаилов го убива Наум Томалевски осомничен за предавство. Фатен е и повторно е суден и затворен.
Тој беше амнестиран во 1932 година кога отиде дома и еден убав јулски ден едноставно исчезна од животот на неговата сопруга.
Усташите се сојузници на ВМРО во борбата против режимот и тесно соработуваат со Иван Михаилов. Познато е дека Владо Черноземски престојува во камповите на организацијата во Италија и Унгарија.
Еден од неговите другари се сеќава на него:
Владо беше многу тивка личност и исклучително извршен. Ги мразел пријателите кои се опивале.
Ја сакаше самотијата и многу читаше.
Ја знаел историјата на Васил Левски и Христо Ботев до последен детал.
Бил националист.
Во февруари 1934 година соседите на Бугарија го потпишаа Балканскиот пакт.
Најактивен учесник во пактот е Кралството Југославија. Клаузулите од договорот и тајните протоколи кон него содржат договори за уништување на ВМРО и за воена инвазија на територијата на Кралството Бугарија.
Во предговорот на својата книга Црна рака над Европа францускиот разузнавач Анри Посеј ја разоткри Југославија како организатор на државниот удар на 19 мај 1934 година.
“Луѓето платени од Белград” дојдоа на власт во Софија – според Посеј веднаш по државен удар и новата влада го презеде цврстиот пројугословенски курс започна гонењето на членовите на ВМРО.
За да спречи инвазија на странски трупи на територијата на Бугарија Иван Михаилов забранил вооружен отпор и се криел со сопругата и на 9 или 10 септември 1934 година ја напуштил Бугарија и заминал за Турција.
Бидејќи опасноста за Бугарија е многу голема ВМРО започнала заедничка операција за елиминирање на српскиот крал заедно со усташите.
Неизбежно е учеството на Владо Черноземски во акцијата како бестрашен изведувач и доверлив човек на Иван Михаилов.
Иако долго време ги подготвувал Хрватите за атентати Владо видел дека психички нема да се снајдат и ја презел главната улога во нападот практично ветувајќи сигурна смрт.
На 27 септември кралот Александар е во посета на Бугарија. Свечено пречекан тој не сака да разговара со официјална Софија за состојбата на македонските Бугари во Кралството Југославија.
На 9 октомври крстосувачот “Дубровник” се закотви во пристаништето во Марсеј. Овој ден е последен за него но последен е и за Владо Черноземски.
Во 1957 година во Германската Демократска Република беше лансирана верзија дека атентатот го организирале тајните служби на Третиот Рајх по лична наредба на Хитлер а усташите и ВМРО биле соодветни извршители.
Генералот Ханс Шпејдел кој по службата под режимот на Хитлер стана врховен командант на копнените сили на НАТО во Централна Европа се вели дека е организатор на операцијата со кодно име “Тевтонски меч”.
Верзијата вели дека преку неговите агенти генералот успеал да ја добие од еден од началниците на полицијата на Де Лафоркад маршрутата на автомобилот и да ја откаже планираната придружба на автомобилот на кралот и министерот Барту од моторизирани полициски единици за да го олесни задача на атентаторите.
Но таа верзија не е точна иако е масовно искористена во пропагандни цели.
Веста за смртта на кралот предизвика радост кај поробените народи во Југославија. Черноземски се одмазди за теророт врз Хрватите и Бугарите во Македонија и стана херој.
Вдовицата на хрватскиот политичар Степан Радиќ кој почина од раните по нападот на Парламентот во Белград во 1928 година ги изговори незаборавните зборови:
Нека е благословена раката на Черноземски!
Весникот “Независна Хрватска држава” во својот број од 13 октомври пишува за кралот Александар:
Падна затоа што мораше. Тој падна затоа што беше негативец каков што нашата земја никогаш порано не знаела …
Тој падна поради крвта што ја пролеа – крвта на нашите татковци и водачи на Радиќ – Шуфлај – Храниловиќ – Беговиќ – Солдин и Оребија и од илјадниците загинати и убиени … бараше одмазда …
Солзите што ги пролеаа нашите мајки за нивните најмили деца – плачот на старите – болниот крик на децата – мачени и поробени не можеа да останат неказнети!
Во весникот “Македонска трибина” од 8 октомври 1934 година ги читаме следните редови:
Пред подвигот на Владо Черноземски и Македонија и Хрватска ја наведнуваат главата и велат:
Нека е вечно името на храбриот македонски син кој донесе уште поголема веселост и посилна верба во душите на народот во неговата борба за слобода и независност!
Почит кон споменот на Черноземски!
Да живеат неговите соборци кои ќе ја продолжат каузата на која му служеше по цена на неговата дива и херојска крв!
Да живее слободна и независна Македонија!
Иван Михаилов пишува за Черноземски во четвртиот том од неговите мемоари:
Славата на Черноземски ќе живее а човековата потрага по слобода никогаш нема да исчезне.
Споменот на Владо Черноземски живее и денес. Во 2ОО5 година здружението на македонските Бугари од Охрид донираше спомен плоча која беше откриена на 9 октомври истата година и може да се посети и денес во родниот град на Владо Черноземски.
На плочата има краток натпис:
Слободна Македонија беше вашиот идеал.
Вашата саможртва е наша инспирација.
Од македонските Бугари.